Człowiek poddany jest nieustannie działaniu bodźców napływających ze świata zewnętrznego. Są one odbierane zmysłami dotyku, wzroku, węchu, smaku i słuchu oraz przedsionkowym nazywanym także zmysłem równowagi, który odpowiada za czucie ciała w przestrzeni oraz proprioceptywnym, określanym jako czucie głębokie pochodzące z mięśni, stawów, ścięgien i więzadeł.
Oba systemy współpracują ze sobą. W przypadku niektórych osób mózg ma problem z właściwym odbiorem i przetwarzaniem bodźców, co określa się jako nieprawidłowa integracja sensoryczna. Zachodzi ona poza świadomością człowieka, a jej rozwój rozpoczyna się już w życiu płodowym. Integracja sensoryczna towarzyszy człowiekowi od poczęcia aż do śmierci, czyli ma ogromny wpływ na jego funkcjonowanie.
Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci
Właściwy rozwój sensoryczny jest niezwykle ważny życiu każdego dziecka. Zaburzenia w tym zakresie mają ogromny wpływ na jego funkcjonowanie w środowisku. Są przyczyną wielu problemów, między innymi braku koncentracji uwagi, co jest przyczyną trudności ze skupieniem się na wykonywanym zadaniu. Efektem tych zaburzeń jest także impulsywność, nadmierna ruchliwość, a także nieadekwatna reakcja na bodźce, w jednym przypadku zbyt słaba, a w innych nadmierna. U dzieci przyczyną zaburzeń integracji sensorycznej jest niedojrzały układ nerwowy, który nie potrafi w sposób właściwy gromadzić i przetwarzać bodźce pochodzące zarówno z ciała, jak i z zewnątrz, co sprawia, że dziecko nie może funkcjonować w sposób zorganizowany. Zabawki i akcesoria sensoryczne polecane zarówno rodzicom, jak i pedagogom, są niezbędne do terapii dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej i spektrum autyzmu.
Jakie znaczenie mają zabawki sensoryczne w terapii?
Prawidłowa integracja sensoryczna ma wpływ na zachowanie dziecka, jego rozwój poznawczy i ruchowy. Problem z integracją sensoryczną mają dzieci z ADHD, Zespołem Retta, Zespołem Aspergera, Zespołem Hellera, a także takie, u których występują objawy świadczące o zaburzeniach w rozwoju. Zabawki sensoryczne stymulują umysł i ciało maluchów, a jednocześnie są bardzo przez nie lubiane. Budzą duże zainteresowanie. Oddziałują na różne zmysły tj. słuch, wzrok, dotyk, a nawet węch i smak. Zabawki sensoryczne składają się z materiałów o różnych fakturach i kolorach. Błyszczące i szeleszczące elementy pobudzają różne zmysły. Dzięki nim dziecko może rozwijać się, poznawać otaczający świat. Jednym z akcesoriów niezwykle ważnych w terapii sensorycznej jest kamizelka obciążeniowa.
Rola kamizelki obciążeniowej w terapii sensorycznej
W terapii sensorycznej z powodzeniem stosuje się kamizelki obciążeniowe. Naukowcy badali wpływ obciążenia, docisku na organizm. Efektem tych badań jest stwierdzenie, że działają one rozluźniająco, powodując spadek reakcji lękowych i pobudzenia. Dziecku łatwiej jest skoncentrować się na wykonywanym zadaniu. Staje się bardziej skupione. Jak stwierdzili naukowcy kamizelka obciążeniowa dzięki uciskowi na organizm powoduje podniesienie poziomu serotoniny we krwi i neuroprzekaźników, których niedobór występuje najczęściej u dzieci z zaburzeniami rozwoju. W Polsce po raz pierwszy zastosowano je w 2001 roku u maluchów z autyzmem, ADHD i niepewnością grawitacyjną. Okazało się, że rezultaty były zadowalające. Stwierdzono u nich wzrost koncentracji uwagi, komunikatywności, poprawiła się integracja z otoczeniem i kontakt wzrokowy, a obniżyło napięcie i pobudzenie. Codzienne stosowanie kamizelek obciążeniowych przyniosło pozytywne efekty.
Zalety stosowania przez dzieci kamizelek obciążeniowych
Przebywanie dziecka w grupie rówieśniczej, jaką jest na przykład klasa szkolna integracyjna wiąże się zawsze z wchodzeniem w różne interakcje z innymi, przymusie komunikacji, dlatego niezwykle istotne jest zwiększenie tych umiejętności u dzieci z zaburzeniami rozwojowymi. Ogromną rolę odgrywa w takich sytuacjach kamizelka obciążeniowa dla dzieci. Dzięki jej działaniu dziecku zdecydowanie łatwiej jest wykonywać codzienne zadania zarówno w przedszkolu, jak i szkole. Głęboki ucisk sprawia, że wycisza się, relaksuje, łatwiej koncentruje na zadaniu i komunikuje z otoczeniem. Rodzice powinni jednak pamiętać, że jej stosowanie zawsze należy skonsultować z terapeutą integracji sensorycznej w celu wykluczenia przeciwwskazań i uzyskania optymalnych efektów.
W jaki sposób dobrać kamizelkę do wieku i potrzeb dziecka?
Kamizelki obciążeniowe mają na zewnątrz wszyte obszerne kieszenie na torebki z obciążeniem. Rozmieszczone są one równomiernie z przodu oraz z tyłu produktu. Ściągacze dają możliwość dopasowania kamizelki do ciała dziecka. Wykonywane są w kilku rozmiarach:
- XS na dziecko o wzroście 110 centymetrów,
- S na wzrost od 110 do 125 centymetrów, obciążenie 2,1 kg, czyli 12 woreczków,
- M na wzrost od 125 do 140 centymetrów, obciążenie 2,8 kg, czyli 16 woreczków,
- L na wzrost 140 do 155 centymetrów, obciążenie 3,6 kg, czyli 20 woreczków,
- XL na wzrost 155 centymetrów, kamizelka szyta jest na zamówienie.
Pojedynczy woreczek waży 180 gramów. Istnieje możliwość uszycia kamizelki o niestandardowych wymiarach. Waga kamizelki nie może przekraczać 5% wagi dziecka.